Özellikle menopoz dönemi sonrası daha sık görülen ve çok sevilmeyen konuların başında gelen yumurtalık kistleriyle ilgili bilinmeyen ve en çok merak edilen soruların yanıtlarını sizler için derledik.
Yumurtalık kisti nedir?
Yumurtalıklar kadının üremesi için gerekli ve aylık adet döngüsünün zamanına göre farklı boyutta gelişim gösteren rahmin her iki tarafında yumurtanın rahme ulaşmasını sağlayan yapı ile komşu olan organdır. Bu bölgede oluşabilecek kistler iyi veya kötü huylu, içi su, kanlı sıvı ya da yağ, kıl, kemik yapısı gibi oluşumlar içeren taratom dediğimiz kistler olabilir.
Yumurtalık kistleri tehlikeli mi?
Öncelikle iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadığını öğrenmek için hekiminiz gerekli tüm kontrol ve tetkikleri yapacaktır. 3-4 cm’den büyük ve 3 adet dönemi geçmesine rağmen kaybolmayan kistlerin mutlaka detaylı olarak incelenmesi gerekir. Kistin bölmelerden oluşması, kist duvarının kalın olması, kistin içeriğinin yoğun olması, kısa zamanda hızla büyümesi, doppler ultrasonda kistin aşırı kanlanıyor olması bize kötü huylu olduğunu düşündürür.
Yumurtalık kistleri hamile kalmayı engeller mi?
Öncelikle kötü huylu kistleri ekarte etmek gerekir. Bunun için mutlaka hekiminizin önerdiği tedavi veya ameliyatı olmanız gerekir. İyi huylu kistlerde eğer kist çok büyük ise yumurtalıkların kendi etrafında dönerek acil ameliyat ve yumurtalık kaybına yol açma durumu nedeni ile operasyon önerilebilir. Doğurganlık üzerine en çok etkisi olan kistler endometriyoma kistleridir. Her ay adet ile birlikte kist içine kanama olur ve uterus ve tüpler üzerinde yapışıklığa buna bağlı olarak da gebe kalmaya engel durumlar yaratılabilir. İyi huylu olduğunu düşündüğümüz kistler en az 3 adet dönemi beklenir ve büyüklüğüne göre ameliyat kararı verilebilir.
Yumurtalık kistlerinin tedavi süreci nasıl işler?
Yumurtalık kistleri büyüme ve farklılaşmalarını düzenli olarak takip edebilmek için ultrasonografi ve doppler inceleme ile yapılır. Yumurtalık kistinin büyük olması önemli bir kriter olsa da kistin oluştuğu dönem büyüklüğü kadar önemli bir kriter haline gelir. Menopoz döneminde 2 cm ve üzeri kistler mutlaka takip edilmelidir. Ayrıca kötü huylu yumurtalık kistlerini gösteren kanda bakılan CA 125 değerinin yüksek olması veya giderek yükselmesi de kötü huylu yumurtalık kisti olma ihtimalini akla getirmelidir.
Yumurtalık kistlerini önlemek mümkün mü?
Fonksiyonel kist dediğimiz hormonal döngüde aksamalara bağlı kistler için doğum kontrol hapı vererek veya hastanın durumuna göre vermeden de 3 ay takibi yapılabilir. Genellikle bu kistler 1-2 adet dönemi ile kaybolurlar. Kötü huylu olduğundan şüphe edilen kistler için operasyon yapılarak kist patolojik olarak incelenir. Kötü huylu kistlerde kistin tümoral durumu borderline dediğimiz bir tümör ise hastanın doğurganlığını koruyucu ameliyat yapılabilir. Ama kötü huylu agresif bir tümörde rahim, yumurtalıklar, lenf bezi karın zarının bir kısmı, omentum dediğimiz organ ve apendiksin alındığı büyük ameliyat yapılır. Diğer iyi huylu kistlerde; basit kistler, endometriyozis ve dermoid kistlerde laparoskopik yaklaşım tercih edilir ve genellikle sadece kist çıkartılarak yumurtalıklar korunur.
