Doğum sonrası kanama nedir? Lohusalıkta görülen normal ve aşırı kanama çeşitleri, nedenleri, risk faktörleri ve tıbbi müdahale yöntemleri hakkında bilmeniz gereken her şey burada.
İçindekiler
- Giriş
- Normal Doğum Sonrası Kanama
- Doğum Sonrası Aşırı Kanama (Postpartum Hemoraji)
- Kanama Türleri: Primer ve Sekonder
- En Sık Görülen Nedenler
- Kanama Belirtileri ve Teşhis
- İlk Müdahale Yöntemleri
- İleri Seviye Tıbbi Yaklaşımlar
- Risk Faktörleri
- Evde İzlem ve Lohusalık Bakımı
- Sıkça Sorulan Sorular
Doğum, fizyolojik olarak oldukça zorlu bir süreçtir. Doğum sonrası dönemde belirli bir düzeyde kanama beklenir; ancak bu kanama normalin üzerine çıkarsa, hayati risk taşıyabilir. Doğum sonrası kanama hakkında bilgi sahibi olmak, lohusalık dönemini güvenle geçirmenin anahtarıdır.
Doğumdan sonra görülen kanama, vücudun rahmi eski haline döndürme sürecinin bir parçasıdır. Bu sürece “lochia” denir ve üç evrede gerçekleşir:
- Lochia rubra: İlk birkaç gün kırmızı renkli ve yoğun olur.
- Lochia serosa: Daha açık renkli ve miktarı azalmış kanama (4-10. gün).
- Lochia alba: Sarı-beyazımsı akıntıya dönüşür (10. gün ve sonrası).
Bu kanama genellikle 4-6 hafta içinde tamamen sona erer.
Doğum Sonrası Aşırı Kanama (Postpartum Hemoraji)
Normalin üzerinde kan kaybı yaşanması durumuna postpartum hemoraji (PPH) denir. Doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde 500 ml’den fazla kan kaybı yaşanması ciddi kabul edilir. Bu durum, hem vajinal doğum hem de sezaryen doğum sonrasında oluşabilir.
Kanama Türleri: Primer ve Sekonder
- Primer Kanama: Doğumu takip eden ilk 24 saat içinde meydana gelir. En tehlikeli dönemdir.
- Sekonder Kanama: Doğumdan 24 saat sonra başlayıp 6 haftaya kadar sürebilir. Genellikle enfeksiyon veya plasenta kalıntılarıyla ilişkilidir.
En Sık Görülen Nedenler
- Rahmin Kasılmaması (Uterin atoni): Rahim yeterince kasılmazsa damarlar açık kalır ve kanama olur.
- Doğum kanalındaki yırtıklar: Vajina, serviks veya rahim duvarındaki yırtıklar aşırı kanamaya neden olabilir.
- Plasenta kalıntısı: Plasentanın tamamı ayrılmazsa rahim tam kasılamaz ve kanama başlar.
- Pıhtılaşma problemleri: Kanın normalden daha yavaş pıhtılaşması, kan kaybını artırabilir.
Kanama Belirtileri ve Teşhis
- Ani ve yoğun kan kaybı
- Büyük kan pıhtılarının gelmesi
- Hızlı nabız, baş dönmesi, solukluk
- Düşük tansiyon, bayılma hissi
Teşhis, kanama miktarının gözlenmesi ve fiziksel muayene ile konur. Gerekirse kan testleri ve ultrason yapılabilir.
İlk Müdahale Yöntemleri
- Rahim masajı: Rahmin kasılması için uygulanır.
- İlaç tedavisi: Oksitosin, metilergonovin veya misoprostol gibi rahmi kasıcı ilaçlar verilir.
- Sıvı desteği: Damar yoluyla sıvı ve gerekirse kan verilir.
İleri Seviye Tıbbi Yaklaşımlar
- Balon tampon uygulaması: Rahim içine yerleştirilen balonla kanama durdurulur.
- Cerrahi müdahale: Kanayan damarların bağlanması veya nadiren rahmin alınması gerekebilir.
- Kan nakli: Yoğun kan kaybı durumunda yapılır.
Risk Faktörleri
- İkiz gebelik
- Büyük bebek
- Plasenta previa veya plasenta yapışıklığı
- Uzun süren doğum
- Önceki doğumda kanama öyküsü
- Kanama miktarının takibi
- Dinlenme ve bol sıvı alımı
- Demir takviyesi kullanımı
- Ani kanama artışı varsa vakit kaybetmeden doktora başvurulması
Sıkça Sorulan Sorular
Doğum sonrası ne kadar kanama normaldir?
İlk günlerde yoğun olsa da 4-6 hafta içinde azalarak biter.
Her kadında postpartum hemoraji olur mu?
Hayır. Bazı durumlarda risk artar ama çoğu kadında ciddi kanama görülmez.
Lohusalıkta kanama artarsa ne yapmalı?
Derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Doğum sonrası kanama ne zaman tehlikeli olur?
500 ml üzeri kanama, büyük pıhtılar, baş dönmesi ve bayılma eşlik ediyorsa acildir.
Sezaryen sonrası kanama daha mı fazla olur?
Sezaryenlerde kan kaybı potansiyel olarak daha fazladır ancak kontrol altındadır.
Doğum sonrası kanama, dikkatle izlenmesi gereken bir süreçtir. Hafif ve giderek azalan bir akıntı normaldir. Ancak anormal bir artış, pıhtı, kötü koku ya da genel durumda kötüleşme olduğunda, tıbbi müdahale hayati önem taşır. Düzenli doğum sonrası kontroller, bu süreci güvenli geçirmenin en etkili yoludur.
